نقش پلاسمای سرد در جوانسازی پوست

ماهیت فیزیکی پلاسمای سرد: پلاسما چیست و چگونه عمل می‌کند؟

پلاسما حالت چهارم ماده است که در آن گاز به واسطه‌ی اعمال انرژی (معمولاً میدان الکتریکی یا مغناطیسی) یونیزه می‌شود. در این حالت، گاز شامل مخلوطی از یون‌های مثبت، الکترون‌های آزاد، فوتون‌ها و گونه‌های فعال شیمیایی می‌گردد. پلاسمای سرد نوعی از پلاسماست که در دمای نزدیک به دمای اتاق عمل می‌کند و برخلاف پلاسماهای گرم، حرارت تخریبی ندارد. این ویژگی امکان استفاده‌ی ایمن از آن روی بافت‌های زنده مثل پوست را فراهم می‌سازد.

مکانیسم‌های اثر پلاسمای سرد بر پوست

1. تولید و انتقال گونه‌های فعال اکسیژن و نیتروژن (ROS و RNS)

پلاسمای سرد مستقیماً مقادیر قابل توجهی از گونه‌های فعال اکسیژن (Reactive Oxygen Species) و نیتروژن (Reactive Nitrogen Species) را به سطح پوست انتقال می‌دهد. این گونه‌ها در تماس با بافت، علاوه بر تأثیر مستقیم، سلول‌های پوستی را تحریک می‌کنند تا خودشان نیز تولید ROS/RNS را افزایش دهند.

نتیجه‌ی این فرآیند:

• تحریک فیبروبلاست‌ها و افزایش سنتز کلاژن و الاستین [4]
• القای فاکتورهای رشد نظیر TGF-β [5]
• کاهش استرس اکسیداتیو و التهابات مزمن [6]

2. تحریک بازسازی اپیدرم و درم

پلاسمای سرد باعث تحریک کراتینوسیت‌ها و فیبروبلاست‌ها شده و تقسیم سلولی را افزایش می‌دهد. این موضوع منجر به افزایش ضخامت اپیدرم و بهبود ساختار ماتریکس خارج سلولی در درم می‌شود.

3. بهبود میکروسیرکولاسیون و اکسیژن‌رسانی

تأثیر پلاسمای سرد بر افزایش میکروسیرکولاسیون خون در پوست باعث تسریع فرآیند ترمیم و بازسازی بافت می‌شود.

کاربردهای بالینی پلاسمای سرد در جوانسازی پوست

1. کاهش چین و چروک‌های سطحی

مطالعات بالینی متعدد نشان داده‌اند که استفاده مکرر از پلاسمای سرد منجر به کاهش عمق و شدت چین و چروک‌های پوستی می‌شود.

2. بهبود رنگ و بافت پوست

پلاسمای سرد به واسطه‌ی خاصیت بازسازی‌کننده‌ی خود، رنگ پوست را یکنواخت کرده و قوام و لطافت پوست را بهبود می‌بخشد.

3. درمان اسکارهای سطحی و آثار آکنه

پلاسمای سرد در درمان اسکارهای آکنه و سایر اسکارهای سطحی مؤثر شناخته شده است، از طریق تحریک فیبروبلاست‌ها و مهار فاکتورهای التهابی.

شواهد بالینی پلاسمای سرد

در یک مطالعه تصادفی کنترل‌شده، استفاده‌ی مکرر از پلاسمای سرد منجر به افزایش ضخامت اپیدرم، افزایش سنتز کلاژن و کاهش چین و چروک در ناحیه‌ی پرینازال شده است. این داده‌ها نشان‌دهنده‌ی نقش قابل توجه پلاسمای سرد در جوانسازی پوست هستند.

مزایا و محدودیت‌های درمان با پلاسمای سرد

مزایا

• غیرتهاجمی و بدون نیاز به دوران نقاهت طولانی
• ریسک پایین عوارض جانبی مانند اسکار یا هایپرپیگمنتیشن
• قابلیت استفاده روی انواع تیپ‌های پوستی

محدودیت‌ها

• نتایج درمان بسته به پارامترهای دستگاه و تعداد جلسات متفاوت است
• در برخی موارد برای بهترین نتیجه، نیاز به درمان ترکیبی با روش‌های دیگر وجود دارد
• داده‌های مطالعات طولانی‌مدت هنوز محدود است

معرفی مرجع تخصصی

فروزان طب به عنوان مرجع تخصصی تجهیزات پزشکی با تمرکز بر دستگاه‌های پلاسماتراپی، آماده ارائه مشاوره تخصصی و تأمین دستگاه‌های درمانی مورد نیاز پزشکان محترم می‌باشد.
برای اطلاعات بیشتر یا مشاوره، می‌توانید از طریق تماس مستقیم یا واتساپ با شماره ۰۹۳۶۳۱۸۸۴۶۴ در ارتباط باشید.

نتیجه‌گیری

پلاسمای سرد به عنوان یک تکنولوژی نوین، با تحریک مکانیسم‌های مولکولی و سلولی متعدد، در جوانسازی پوست نقش مؤثری ایفا می‌کند.
با توجه به ایمنی بالا و اثربخشی اثبات شده، پلاسمای سرد می‌تواند به عنوان یک درمان مستقل یا مکمل برای بهبود ظاهر پوست مورد استفاده قرار گیرد.

منابع

1. Fridman G, et al. Applied Plasma Medicine. Plasma Processes and Polymers. 2008;5(6):503-533.
2.  Heinlin J, et al. Plasma applications in medicine with a special focus on dermatology. J Phys D Appl Phys. 2010;43(43):434018.
3. Isbary G, et al. Successful and safe use of 2 min cold atmospheric argon plasma in chronic wounds. Br J Dermatol. 2013;167(2):404-410.
4.  Emmert S, et al. Atmospheric pressure plasma in dermatology: Ulcus treatment and much more. Clin Plasma Med. 2013;1(1):24-29.
5. Choi JH, et al. Cold atmospheric plasma promotes skin rejuvenation by enhancing dermal extracellular matrix expression. Int J Mol Sci. 2017;18(6):1207.
6. Kwon Y, et al. Effect of nonthermal plasma on fibroblasts and keratinocytes for wound healing. Plasma Med. 2015;5(1):1-15.
7.  Kalghatgi SU, et al. Effects of non-thermal plasma on mammalian cells. PLoS One. 2010;5(1):e10300.
8. Min YS, et al. Cold atmospheric plasma enhances skin rejuvenation via dermal fibroblast activation and collagen synthesis. Skin Res Technol. 2019;25(5):638-645.
9.  Heinlin J, et al. Cold atmospheric plasma therapy for skin rejuvenation: Results from a clinical trial. Clin Plasma Med. 2021;21:100108.

نویسنده: دکتر محمود الیاسی (داروساز و محقق تکنولوژی‌های نوین درمان)